สิ่งลี้ลับเหนือธรรมชาตินั้นเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาช้านาน เพราะในอดีตก่อนที่จะมีศาสนาพุทธเรานับถือศาสนาผีกันมาก่อน อย่างเช่นในกรณีของแม่ซื้อที่เราจะมาพูดถึงกันในวันนี้ นับเป็นหนึ่งในสิ่งลี้ลับที่เชื่อกันว่าทำหน้าที่ในการดูแลปกปักรักษาเด็กทารก แต่ในอีกมุมหนึ่งก็มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับพวกเขาว่าเป็นวิญญาณที่ไม่ดี คอยมากลั่นแกล้งเด็กทารกก็มีเช่นเดียวกัน สรุปแล้วแม่ซื้อเป็นใครและมีหน้าที่อย่างไรกันแน่ วันนี้เราจะพาทุกคนไปหาคำตอบกัน
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
แม่ซื้อ สิ่งลี้ลับที่มีเรื่องเล่าทั้งทางที่ดีและไม่ดี
แม่ซื้อ เป็นความเชื่อที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนานนับตั้งแต่ในยุคโบราณ ผู้คนว่ากันว่าเด็กที่เกิดมาทุกคนล้วนแล้วแต่มีเทพเจ้าตามวันเกิดคอยทำหน้าที่ดูแลและปกปักรักษา ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้เด็กมีอาการเจ็บไข้ได้ป่วย ซึ่งแทบทุกภาคในประเทศไทยล้วนแล้วแต่เชื่อเกี่ยวกับพวกเขา
หากพูดกันถึงความหมายตามหลักพจนานุกรมแล้วได้กล่าวว่า พวกเขานั้นเป็นผีหรือวิญญาณที่ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารก ในบางพื้นที่ก็มีชื่อเรียกว่าแม่ซื้อว่า แม่วี ในบางพื้นที่บอกว่าพวกเขานั้นไม่ใช่คนดูแลทารก แต่เป็นผีที่มาหยอกล้อเด็กจนทำให้เด็กรู้สึกหวาดกลัว มีอาการหลอน ร้องไห้บ่อยผิดปกติโดยที่ไม่มีสาเหตุ
เกิดจากการที่ในอดีตวิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ยังไม่ก้าวหน้าเหมือนกับในปัจจุบัน ทำให้ผู้คนยังไม่รู้จักกับสิ่งที่เรียกว่าโรคโคลิค เป็นอาการร้องไห้ของเด็กจากหลากหลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็น การกินนมมากไปหรือน้อยเกินไป การมีแก๊สอยู่ในช่องท้องจำนวนมาก การที่ฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงจนทำให้รู้สึกปวดท้อง เกิดอาการระคายเคืองในระบบประสาท
ในสารานุกรมวัฒนธรรมไทยได้มีการพูดถึงเรื่องของแม่ซื้อเอาไว้ด้วยเช่นกัน โดยในแต่ละพื้นที่ก็จะมีรายละเอียดที่แตกต่างกันออกไป อย่างเช่น
ภาคเหนือ
ตามตำนานเชื่อกันว่าเป็นวิญญาณที่ทำหน้าที่ในการปกป้องคุ้มครองเด็กตั้งแต่แรกเกิด โดยจะมีทั้งหมด 7 นาง โดยแต่ละนางนั้นก็จะมีการแต่งกายและชื่อเรียกที่แตกต่างกัน
ภาคกลาง
มีคนเชื่อว่าพวกเขานั้นเป็นภูตประจำตัวทารกที่เกิดในแต่ละวัน โดยแต่ละนางก็จะมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไป และยังมีรูปร่างลักษณะที่แตกต่างกันด้วย แต่ละนางจะสามารถสำแดงอิทธิฤทธิ์จนทำให้เด็กทารกเจ็บไข้ได้ป่วยได้ อย่างเช่น บางนางก็อาจจะทำให้เด็กร้องไห้ไม่หยุดและมีอาการหวาดผวา บางนางก็สามารถทำให้อาเจียนหรือปวดท้อง ด้วยเหตุนี้คนในยุคโบราณจึงต้องหาวิธีการป้องกันด้วยการทำพิธีบำบัดพิษ
ภาคอีสาน
เป็นพื้นที่ที่มีการผสมผสานกันระหว่างสังคมไทย เขมร และส่วย ผู้คนจึงเชื่อว่าเมื่อมีการปฏิสนธิเกิดขึ้นในครรภ์ของมารดา จะมีแม่ที่ทำการสร้างทารกขึ้นมาและเลี้ยงดูพวกเขาอยู่ในครรภ์ โดยมีชื่อเรียกว่า “นายเดิม” เป็นผีพรายที่ทำหน้าที่ในการสร้างเด็กทารกและคอยเลี้ยงดูจนกว่าจะคลอด แต่เมื่อคลอดออกมาแล้วก็ยังคงมีความรักและความหวงแหน ดังนั้นจึงมักจะมาปรากฏตัวหยอกล้อเล่นกับเด็กอยู่เสมอ ผู้คนจึงเชื่อกันว่าเด็กที่เกิดใหม่มักจะนอนยิ้มอยู่คนเดียว เกิดจากการที่มีผีพรายมาเล่นกับเด็กนั่นเอง พอเห็นว่าเด็กมีแม่ก็รู้สึกหวงแหน อยากจะได้ลูกกลับไปกับตนที่เมืองผี ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เด็กมีอาการเจ็บป่วยอย่างเช่น ร้องไห้หรือนอนสะดุ้ง
ภาคใต้
ผู้คนเชื่อว่าเป็นเทวดาหรือภูตผีปีศาจที่ไม่มีตัวตน มีหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 12 ขวบเหมือนกับเป็นพี่เลี้ยง โดยจะมีอยู่ 4 ตนประกอบไปด้วย ผุด ผัด พัด ผล ซึ่งมีทั้งผู้ชายและผู้หญิงแตกต่างจากภาคอื่น ผู้คนเชื่อกันว่าเป็นเทพธิดาที่พระอิศวรมีคำสั่งให้ลงมาดูแลเด็กทารก ดังนั้นจึงให้ทั้งคุณและโทษในเวลาเดียวกัน ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีการทำพิธีเสียแม่ซื้อขึ้นมา เพื่อให้เด็กทารกไม่มีอาการเจ็บไข้ได้ป่วยหรือหายจากอาการผวาในตอนกลางคืน
แม่ซื้อของคนเกิดในแต่ละวันและพิธีของคนในแต่ละภาค
อย่างที่เรากล่าวไปข้างต้นว่าแม่ซื้อตามความเชื่อของในแต่ละพื้นที่ ก็จะมีลักษณะและชื่อเรียกที่แตกต่างกันตามวันที่เด็กเกิด ซึ่งในภาคเหนือและภาคกลางนั้นจะมีชื่อเรียกและลักษณะที่เหมือนกัน โดยจะแบ่งออกเป็นทั้งหมด 7 นาง ตาม 7 วัน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นผู้หญิงทั้งสิ้น ประกอบไปด้วย
- วิจิตรมาวรรณ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดในวันอาทิตย์ มีผิวกายเป็นสีแดงและหัวเป็นสิงห์
- วรรณนงคราญ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดในวันจันทร์ มีผิวกายเป็นสีขาวนวลและมีหัวเป็นม้า
- ยักษบริสุทธิ์ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดวันอังคาร มีผิวกายเป็นสีชมพูและหัวเป็นมหิงสาหรือควาย
- สามลทัศ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดในวันพุธ มีผิวกายเป็นสีเขียวและหัวเป็นช้าง
- กาโลทุกข์ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดในวันพฤหัสบดี มีผิวกายเป็นสีเหลืองอ่อนและหัวเป็นกวาง
- ยักษ์นงเยาว์ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดในวันศุกร์ มีผิวกายเป็นสีฟ้าอ่อนและหัวเป็นโค
- เอกาไลย์ ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กทารกที่เกิดในวันเสาร์ มีผิวกายเป็นสีดำและหัวเป็นเสือ
แม่ซื้อนั้นเป็นสิ่งที่สามารถให้ได้ทั้งคุณและโทษ แต่บางครอบครัวก็มองว่าเป็นสิ่งที่ให้โทษมากกว่า เนื่องจากเด็กมักจะสะดุ้งผวาอยู่เป็นประจำในตอนกลางคืน มักมีอาการเจ็บไข้ได้ป่วยอย่างไม่ทราบสาเหตุ ร้องไห้มากผิดปกติ ในแต่ละพื้นที่จึงจะมีพิธีกรรมในการรับขวัญเด็กทารกเพื่อเป็นการช่วยให้พวกเขาปลอดภัยจากสิ่งลี้ลับทั้งหลายที่แตกต่างกันออกไป อย่างเช่น
- ภาคกลาง จะทำพิธีบำบัดพิษ โดยคนทำพิธีจะนำบาตร 1 ใบโดยใส่อาหารอย่างเช่น ปลา ข้าว หรือน้ำ จากนั้นนำเอาตุ๊กตาดินที่ถูกปั้นเป็นรูปผู้หญิงนั่งพับเพียบและประคองเด็กอยู่บนตักมากล่าวคำในพิธีก่อนจะหักหัวตุ๊กตาออก หลังจากนั้นเด็กทารกก็จะไม่โดนรบกวนอีกต่อไป
- ภาคอีสาน มีพิธีกรรมที่เรียกว่าพิธีแบ่งลูกผีลูกคน โดยนำเอาเด็กมาใส่ในกระด้งแล้วกล่าวว่า 3 วันลูกผี 4 วันลูกคน ลูกของใครมาเอาไปเน้อ จากนั้นพ่อแม่ที่เป็นมนุษย์ก็จะรับลูกไป ผีพรายก็จะรู้ว่าเด็กทารกนั้นกลายเป็นลูกของมนุษย์แล้วและจะไม่มีการมารบกวนอีก
- ภาคใต้ มีพิธีกรรมพี่จะทำขึ้นในวันเกิดของเด็ก หากเด็กเกิดในวันข้างขึ้นก็ทำพิธีในวันคี่ หากเด็กเกิดในวันข้างแรมก็ให้ทำพิธีในวันคู่ พิธีกรรมดังกล่าวนั้นจะช่วยให้เด็กมีความเป็นสิริมงคลและยังช่วยให้สิ่งลี้ลับช่วยดูแลรักษาเป็นอย่างดีอีกด้วย
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ที่ สายมู.com