ประเทศไทยนั้นเป็นประเทศที่เต็มไปด้วยความเชื่อมากมาย เพราะตั้งแต่ยุคโบราณก่อนที่เราจะได้ทำความรู้จักกับศาสนาพุทธ เรานับถือศาสนาผีกันมาก่อน ดังนั้น หลายบ้านจึงให้ความสำคัญกับ การไหว้เจ้าที่ ไม่น้อยไปต่อการไหว้พระเลยทีเดียว เชื่อกันว่าเจ้าที่เป็นวิญญาณศักดิ์สิทธิ์ที่ช่วยปกปักรักษาคุ้มครองผู้ที่อาศัยในพื้นที่บริเวณนั้น แต่อย่างไรก็ตามเราเชื่อว่าหลายคนคงยังไม่ทราบว่า ความจริงแล้วเจ้าที่กับศาลพระภูมินั้นไม่เหมือนกันแต่อย่างใด แถมของที่ใช้ไหว้ก็ยังไม่เหมือนกันอีกด้วย วันนี้ สายมู.com จะพาทุกคนไปดูความแตกต่างของศาลเจ้าที่กับศาลพระภูมิ ว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร และของไหว้ที่ต้องใช้จะมีอะไรกันบ้าง
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
ความแตกต่างของการไหว้เจ้าที่และการไหว้ศาลพระภูมิ
ก่อนจะไปดูว่าการไหว้เจ้าที่ต้องใช้อะไรบ้าง เราจะพาทุกคนมาดูก่อนว่า ระหว่างเจ้าที่และพระภูมินั้นเหมือนหรือแตกต่างกัน ความจริงแล้วศาลทั้งสองอย่างนั้น ล้วนแล้วแต่เป็นสถานที่ที่เราเอาไว้ใช้สักการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่ทำหน้าที่ในการปกปักรักษาคุ้มครองคนภายในบ้าน แต่พระภูมินั้นจะเป็นเทพารักษ์ที่คอยดูแลบ้านเรือน เมื่อกราบไหว้ก็จะได้รับสิ่งดี ๆ ที่เป็นมงคลเข้ามาสู่ชีวิต แต่สำหรับเจ้าที่หรือศาลตายายนั้นแตกต่างกัน เพราะเป็นสถานที่ของเจ้าของพื้นที่เดิมที่ครั้งหนึ่งเคยอาศัยอยู่มาก่อน เป็นการอัญเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคยอยู่ในบริเวณนี้มาช่วยดูแลรักษาผู้อยู่อาศัยภายในบ้าน เป็นวิญญาณของผู้อยู่อาศัยที่ยังไม่ได้ไปผุดไปเกิดแต่ทำหน้าที่เฝ้าที่ดินบริเวณนี้เอาไว้ บ้านบางหลังนั้นอาจมีอย่างใดอย่างหนึ่ง ในขณะที่บางบ้านก็อาจจะมีทั้ง 2 ศาล กันเลยทีเดียว แล้วแต่ความเชื่อของแต่ละคน ดังนั้นวิธีการไหว้จึงแตกต่างกันออกไปนั่นเอง สำหรับการไหว้เจ้าที่นั้นสามารถใช้ธูปได้ตั้งแต่ 1 ดอกไปจนถึง 9 ดอก แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะใช้ธูปในการไหว้ทั้งหมด 7 ดอก สำหรับความหมายของจำนวนธูปที่ใช้นั้นมีดังนี้
- ธูป 1 ดอกเป็นการจุดไหว้วิญญาณทั่วไปหรือเจ้าที่เจ้าทางที่อยู่ในบริเวณนั้น
- ธูป 3 ดอกเป็นการบูชาพระรัตนตรัย
- ธูป 5 ดอกเป็นการบูชาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ พ่อแม่ และครูบาอาจารย์
- ธูป 7 ดอกใช้ไหว้เพื่อรำลึกถึงพ่อแม่และครูบาอาจารย์ที่จากไปแล้วและเหมาะสำหรับการไหว้ทั้งศาลพระภูมิและเจ้าที่ที่สุด
- ธูป 9 ดอกที่ใช้ในการไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์อย่างพระภูมิหรือเจ้าหน้าที่ก็ได้เช่นเดียวกัน แถมยังเป็นการรำลึกถึงผู้มีพระคุณอีกด้วย
สำหรับของที่ใช้ไหว้นั้นจะประกอบไปด้วย
- ของคาว โดยของที่นิยมจะเป็นหัวสัตว์อย่างเช่น หัวไก่หรือหัวหมู ที่ผ่านกรรมวิธีการปรุงให้สุกมาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว รวมไปถึงข้าวสุกและแกงทั้งหลายอีกด้วย
- ของหวาน ของที่นิยมนั้นจะเป็นขนมที่ทำมาจากเนยนมหรือพวกวุ้นผลไม้ ขนมไทยที่เป็นมงคลอย่างเช่น เม็ดขนุน ทองเอก หรือฝอยทอง เป็นต้น หรือจะไหว้เป็นขนมไทยมงคล 9 อย่างก็ได้เช่นเดียวกัน
- ผลไม้ ต้องใช้ผลไม้มงคลที่มีความหมายดีและมีความเป็นมงคลอย่างเช่น แก้วมังกร องุ่น แอปเปิ้ลแดง ไม่เพียงเท่านั้นยังควรเป็นผลไม้ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ช่วยให้สุขภาพแข็งแรง และช่วยเรื่องระบบขับถ่ายก็ได้ดีเช่นเดียวกัน
- เครื่องดื่ม ส่วนใหญ่เครื่องดื่มที่ใช้ในการไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้นจะเป็นน้ำเปล่า น้ำอัดลม หรือ น้ำชา แล้วแต่ความสะดวก แต่สำหรับที่ได้รับความนิยมมากที่สุดก็คือ น้ำแดง ที่หลายคนเคยเห็นอยู่บ่อยครั้ง เนื่องจากสีแดงนั้นเป็นสีที่มีความใกล้เคียงกับเลือด ดังนั้นเราจึงถวายเพื่อช่วยเพิ่มความศักดิ์สิทธิ์ นั่นเอง ไม่เพียงเท่านั้นสีแดงยังเป็นตัวแทนของพลังอำนาจและความแข็งแกร่งอีกด้วย
ของไหว้ทั้งหมดที่เราว่ามานี้จะแตกต่างจากการไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในศาลพระภูมิแทบจะสิ้นเชิง เพราะการไหว้ศาลพระภูมินั้น ของคาวส่วนใหญ่แล้วมักจะถวายเป็นข้าวสุกกับแกงต้ม เนื้อสัตว์ปรุงสุกแล้วหรืออาหารทะเล ส่วนของหวานนั้นก็จะเป็นขนมมงคลของไทยทั้งหลาย ผลไม้ที่ใช้จะใช้ชนิดละ 5 ลูก หรือ 5 ผล อย่างเช่น กล้วย สับปะรด หรือ ส้ม เป็นต้น ส่วนเครื่องดื่มนั้นจะถวายเป็นน้ำเปล่า น้ำชา น้ำอัดลม หรือ น้ำผลไม้ ก็ได้เช่นเดียวกัน แถมบางคนก็ยังถวายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อีกด้วย
รวมของที่คุณห้ามใช้ไหว้เจ้าที่โดยเด็ดขาด
หากคุณต้องการไหว้เจ้าที่หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คอยปกปักรักษาบ้านรวมไปถึงผู้คนที่อยู่ภายในบ้าน สิ่งที่ห้ามใช้ไหว้โดยเด็ดขาดก็คือ ของที่มีชื่อเป็นอัปมงคลอย่างเช่น พุทรา มะเฟือง ละมุด มังคุด มะไฟ หรือน้อยหน่า เนื่องจากมันจะเป็นการนำเอาอุปสรรคเข้ามาภายในชีวิตของเรา ส่วนหากใครที่อยากจะไหว้ศาลพระภูมิสิ่งที่ไม่ควรใช้ก็คือ ผลไม้ที่เสียหรือไม่สุก ผลไม้ที่มีชื่อไม่เป็นมงคล แต่ไม่ว่าจะไหว้อะไรก็ตามสิ่งสำคัญก็คือ เราจะต้องไหว้ของที่มีคุณภาพ เป็นของที่ผ่านการปรุงสุกแล้วสามารถรับประทานได้ เป็นของที่ถูกคัดสรรมาเป็นอย่างดี ไม่เน่า ไม่เสีย หลังจากที่ธูปหมดเป็นที่เรียบร้อยแล้วก็ควรเก็บโดยเร็วก่อนที่แมลงหรือมดทั้งหลายจะเข้ามาตอม เพียงเท่านี้คุณก็สามารถไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยปกปักรักษาความสงบปลอดภัยภายในบ้านของเราได้แล้ว
