พระจันทร์เป็นดาวเคราะห์ที่มีความเชื่อและเรื่องราวตำนานมากมายที่เล่าขานกันบนโลก และยังมีวันสำคัญเกี่ยวกับพระจันทร์อย่างวันไหว้พระจันทร์ด้วย มันเป็นงานประเพณีในประเทศจีนที่จัดขึ้นเพื่อฉลองในคืนวันเพ็ญเดือน 8 ในปฏิทินจันทรคติ สมาชิกครอบครัวของชาวจีนจะมารวมตัวกันเพื่อใช้เวลาในพิธีดังกล่าว สำหรับคนไทยถึงแม้ว่าเราอาจจะไม่ได้ร่วมพิธีนี้ แต่เราก็ยังคงกินขนมไหว้พระจันทร์กันเป็นเรื่องปกติ วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับวันไหว้พระจันทร์ วันนี้จะมีความสำคัญอย่างไร ไปติดตามกันได้เลย
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
เปิดประวัติความเป็นมาของวันไหว้พระจันทร์ในประเทศจีน
หลายคนอาจคิดว่าวันไหว้พระจันทร์เป็นวันที่มีตำนานเหนือธรรมชาติหรือเป็นวันที่กราบไหว้เทพีที่อาศัยอยู่บนพระจันทร์ตามตำนานของประเทศจีน แต่ในความเป็นจริงแล้ววันดังกล่าวกลับมีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในประวัติศาสตร์ของประเทศจีน
โดยเราต้องย้อนกลับไปในยุคสมัยที่มองโกลเข้ามาปกครองประเทศจีน ในช่วงเวลานั้นประชาชนชาวจีนถูกทำร้ายและกดขี่ข่มเหงอย่างโหดร้ายทารุณ ชาวมองโกลต้องการจะควบคุมและดูแลชาวจีนอย่างเข้มงวด ด้วยเหตุนี้จึงมีการส่งทหารไปประจำบ้านของครอบครัวชาวจีนจำนวนครอบครัวละ 1 คน
เท่ากับว่าครอบครัวชาวจีนแต่ละครัวเรือนจะต้องหาเงินมาเลี้ยงดูทหารมองโกล 1 คน แต่ปัญหาก็คือทหารเหล่านี้ไม่ได้เห็นคุณค่าของข้าวแดงแกงร้อนแต่อย่างใด พวกเขายังคงก่อกรรมทำเข็ญชาวจีนไม่เว้นแต่ละวันจนหลายคนแทบจะทนไม่ไหว
ชาวจีนรู้สึกไม่พอใจแต่ไม่รู้จะทำยังไง วันหนึ่งหลิวปั๋วเวินก็ได้คิดวิธีการที่จะเอาคืนเหล่ามองโกลได้สำเร็จ วิธีดังกล่าวก็คือการนำเอากระดาษมาเขียนข้อความจากนั้นสอดไส้ลงไปในขนม เป็นการส่งต่อข้อความเรียกร้องให้ประชาชนชาวจีนทุกคนลงมือสังหารเหล่าทหารมองโกลที่อยู่ในบ้านของตนเองในวันเพ็ญเดือน 8 อย่างพร้อมเพรียงกัน
ใครจะคิดว่าแค่ข้อความที่ถูกสอดไส้อยู่ในขนม จะกลายเป็นการโค่นล้มอำนาจการปกครองของเหล่ามองโกลที่กินเวลาติดต่อกันยาวนานหลายปีได้สำเร็จ ด้วยเหตุนี้วันไหว้พระจันทร์จึงกลายเป็นเทศกาลและงานเฉลิมฉลองที่ชาวจีนสามารถกอบกู้แผ่นดินได้สำเร็จ มีพิธีไหว้พระจันทร์และรับประทานขนมไหว้พระจันทร์สืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน
สำหรับขนมไหว้พระจันทร์ในประเทศไทยนั้นได้ต้นแบบมาจากจีนกวางตุ้ง และหลายปีให้หลังมานี้ขนมในประเทศไทยของเราก็ได้รับการพัฒนามากขึ้นกว่าเดิม ไม่ว่าจะเป็นในส่วนของรสชาติหรือคุณภาพก็ตาม ทำให้มันกลายเป็นขนมที่หลายคนชื่นชอบและรับประทานแม้ว่าจะไม่ได้อยู่ในช่วงวันไหว้ก็ตามที
รวมความหมายของไส้ในขนมไหว้พระจันทร์
วันไหว้พระจันทร์พระเอกตัวเด่นก็ต้องเป็นขนมไหว้พระจันทร์ โดยเฉพาะสำหรับคนไทยเราที่เข้าร่วมกับทุกวัฒนธรรมทั่วโลกอยู่แล้ว แต่ทราบหรือไม่ว่าไส้ขนมแต่ละไส้นั้นก็มีความหมายที่แตกต่างกันออกไป มันไม่ได้ช่วยเสริมความอร่อยให้กับขนมแต่เพียงอย่างเดียว แต่ยังเปรียบเสมือนกับคำอวยพรที่มอบให้แก่กันอีกด้วย ความหมายของแต่ละไส้มีดังนี้
- ถั่วแดง เป็นไส้ที่พบได้บ่อยที่สุด ลักษณะของเมล็ดถั่วแดงนั้นมีลักษณะใกล้เคียงกับอวัยวะภายในของมนุษย์อย่างไต ชาวจีนเชื่อว่ามันเป็นอวัยวะที่สามารถขับความกลัวออกจากร่างกายของเราได้ ด้วยเหตุนี้มันจึงเป็นไส้ขนมที่สามารถเพิ่มความกล้าหาญให้กับผู้ที่รับประทานเข้าไป นั่นเอง
- ธัญพืช เป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์และการมีโชคมีลาภ มีเงินทองไหลมาเทมา หยิบจับทำอะไรก็มักจะประสบความสำเร็จอย่างราบรื่นอยู่เสมอ
- เกาลัด เป็นสัญลักษณ์ของลูกชายและความเป็นที่รัก ดังนั้นเมื่อมอบให้กับใครก็เปรียบเสมือนกับขนมมงคลที่อวยพรให้เขาผู้นั้นเป็นคนที่มีแต่คนรักคนเอ็นดู
- เม็ดบัว เป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืนยาว สุขภาพแข็งแรง จิตใจที่สะอาดบริสุทธิ์ ความนอบน้อมถ่อมตน และความสงบสุข
- ลูกพลัม เป็นสัญลักษณ์ของความหวังและความกล้าหาญเหมือนกับดอกธรรมที่ผลิดอกในช่วงฤดูหนาว ซึ่งเป็นดอกไม้เพียงไม่กี่ชนิดเท่านั้น ที่สามารถออกดอกท่ามกลางความหนาวเหน็บของประเทศจีนได้
เปิดขั้นตอนพิธีในวันไหว้พระจันทร์
วันไหว้พระจันทร์ จะขาดพิธีกรรมอย่างการไหว้พระจันทร์ไปได้อย่างไร โดยพิธีดังกล่าวจะเริ่มต้นหลังพระอาทิตย์ตกดินหรือในช่วงหัวค่ำ เมื่อไหร่ที่เห็นพระจันทร์อยู่บนท้องฟ้าจะสามารถทำพิธีได้เลย ถึงแม้ว่าจะเป็นตอนกลางวันอยู่ก็ตาม
โดยจะจัดโต๊ะทำพิธีบริเวณกลางแจ้งให้เรียบร้อยก่อนพระจันทร์จะขึ้นเกินขอบฟ้า นำเอาของที่ใช้ไหว้มาจัดวางให้เรียบร้อย ทำซุ้มประตูจากต้นอ้อยและผูกโคมไฟให้สวยงาม นำกระถางธูปและเทียนวางไว้บนโต๊ะบริเวณหน้าสุด
จากนั้นวางแจกันดอกไม้ไว้ 2 ข้าง ซ้าย-ขวา จัดเรียงของให้ดูสวยงาม ประดับประดาด้วยกระดาษสีหรือกระดาษที่มีลวดลาย ไม่มีวิธีการวางแบบตายตัว ใครสะดวกแบบไหนสามารถทำแบบนั้นได้เลย และรีบเก็บของก่อนที่เทียนดอกใหญ่จะดับลงหรือพระจันทร์จะลอยเลยหัวไป
ของไหว้
ของที่ใช้ในวันไหว้พระจันทร์ส่วนใหญ่แล้วจะคล้ายกับของที่ถวายให้กับเจ้าแม่กวนอิม เป็นอาหารเจที่ไม่มีส่วนผสมของเนื้อสัตว์หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์เลย ควรเป็นของที่คู่กันหรือเป็นจำนวนเลขคู่ ถ้าจะให้ดีเราแนะนำให้ไหว้เป็นของแห้ง เนื่องจากพิธีไหว้อยู่ในตอนกลางคืน หากไหว้ของสดก็อาจจะทำให้เน่าเสียได้ง่ายและไม่เป็นมงคล สำหรับของที่ใช้ในการไหว้ในวันไหว้พระจันทร์จะประกอบไปด้วย
- น้ำชาจำนวน 4 ถ้วย
- อาหารเจทั้งหมด 4 อย่าง อย่างเช่น เต้าหู้ ฟองเต้าหู้ ดอกไม้จีน วุ้นเส้น
- ขนมหวานทั้งหมด 4 อย่าง อย่างเช่น ขนมโก๋สีขาว ขนมเปี๊ยะ ขนมไหว้พระจันทร์ หรือสาคูแดง
- ผลไม้จำนวน 4 ชนิด ควรเลือกผลไม้ที่เป็นมงคลเพื่อช่วยเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับดวงชะตาของเรา อย่างเช่นส้มที่มีความหมายถึงความเป็นมงคล ทับทิมที่มีความหมายถึงการมีลูกเต็มบ้านมีหลานเต็มเมือง สาลี่ที่หมายถึงการนำพาสิ่งดี ๆ เข้ามาสู่ชีวิต
- ดอกไม้สด 2 แจกัน
- ธูป 3 ดอกหรือ 5 ดอก
- เทียนจำนวน 1 คู่
- ของใช้สำหรับผู้หญิง อย่างเช่น เครื่องประดับ เครื่องแต่งกาย เครื่องสำอาง
- โคมไฟ
- ต้นอ้อยจำนวน 1 คู่เอาไว้ใช้ทำซุ้ม
- กระดาษสวยงาม อย่างเช่น กระดาษเงินกระดาษทอง กระดาษฉลุเป็นลวดลายสำหรับการตกแต่งโต๊ะ
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ที่ สายมู.com
